Boże Ciało – ciekawostki i zwyczaje

Ciekawostki

• Boże Ciało jest świętem ruchomym, ale zawsze przypada w czwartek. Dlaczego tak jest? Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, bo taka jest właściwa nazwa Bożego Ciała, wypada zawsze 60 dni po Wielkiej Nocy (która jest świętem ruchomym) i 10 dni po niedzieli Zesłania Ducha Świętego.
• Po raz pierwszy uroczystość obchodzona była w Leodium (Liège we Francji) w 1246, a w 1317 ustanowiona jako święto dla całego Kościoła zachodniego.
• Papież Urban VI zaliczył święto Bożego Ciała do świąt głównych, a Bonifacy IX nakazał w 1391, by wprowadzić święto wszędzie tam, gdzie jeszcze nie było do tego czasu obchodzone.
• W Polsce zostało wprowadzone przez biskupa Nankiera na synodzie w Krakowie w 1320.
• Od okresu rozbiorów, w świadomości polskich wiernych, udział w procesji Bożego Ciała był łączony z okazją zamanifestowania przynależności narodowej. Stan taki utrzymywał się także po II wojnie światowej.
• W okresie Polski Ludowej urządzanie procesji ulicami miast było niejednokrotnie zakazywane przez władze państwowe.

Zwyczaje

• Najdłuższy chodnik z kwiatów przebiega przez wieś Spycimierz leżącą w Gminie Ujazd (woj.łódzkie). Kwiatowy chodnik mieszkańcy wykonują w Boże Ciało, biegnie on przez całą wieś i jego długość wynosi około 11 kilometrów. Tradycja ta ma już ponad 200 lat.
• W Sieradzkiem wierzono, że gałązki z procesji zapewnią pomyślne plony – wtykano je w ziemię obok główek kapusty, by szkodniki i robaki nie miały dostępu do zagonów.
• W Kościołach święciło się wianki, które potem zakopywano na czterech rogach pola uprawnego, wierząc, ze uchroni to zagony od gradu.
• Również w Łowiczu wierzono w moc ochrony przed szkodnikami, jaka mają procesyjne gałązki.
• Najbardziej popularnym zwyczajem jest zabieranie, gałązek brzózek, które przyozdabiają ołtarze do domu. W dawnych czasach, wierzono, że brzozowa witka skutecznie chroni od czarownic i chroni przed czarami. Obecnie zabieranie gałązek do domu stało się tradycją.
• Obok zrywania brzozowych gałązek, mamy zwyczaj wicia wianków. W przeszłości wianki do kościoła zanoszono w dzień Bożego Ciała, pozostawały tam przez całą oktawę, aby nabrały świętej mocy. Dopiero ostatniego dnia zabierano je do domu. Wianki poświęcone w Boże Ciało lub ostatniego dnia oktawy chroniły domowników, przed burzą, piorunami, urokami i nieszczęściem. Miał też chronić zwierzęta gospodarcze. Z tego powodu, wianki przechowywano w stajni i oborze, aby chronić hodowle przed zarazą i nie dopuszczać do nich czarownic.
• W Krakowie, po zakończeniu uroczystości kościelnych Bożego Ciała, na rynek staromiejski wkracza korowód postaci ze sztandarem cechowym flisaków. Najważniejszą postacią jest lajkonik, jeździec w tureckim stroju, z czarna brodą i galopujący na białym koniu.
• W oktawie Bożego Ciała, również w Krakowie odbywają się wybory króla kurkowego, w bractwie strzeleckim zwanym kurkowym. Nazwa pochodzi od godła, przedstawiającego koguta gotowego do walki. W chwili obecnej tytuł króla kurkowego jest jedynie tytułem honorowym. Przed rozbiorami oprócz tytułu zwycięzca zawodów otrzymywał wiele królewskich łask i przywilejów.